ഭൗമശാസ്ത്ര ഗവേഷണ രംഗത്ത് ‘അസാധാരണമായ വിജയം’ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഭൂഗര്‍ഭ താപ തടാകം തെക്കന്‍ അല്‍ബേനിയയിലെ വ്‌റോമോണര്‍ മേഖലയിലെ ഒരു ഗുഹയ്ക്കുള്ളില്‍ ശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ കണ്ടെത്തി. 138.3 മീറ്റര്‍ നീളവും 42 മീറ്റര്‍ വീതിയും 345 മീറ്റര്‍ ചുറ്റളവുമുള്ള തടാകത്തിന് ന്യൂറോണ്‍ എന്നാണ് പേരിട്ടിരിക്കുന്നത്.
ഇതില്‍ 8,335 ക്യുബിക് മീറ്റര്‍ താപ മിനറല്‍ വാട്ടര്‍ ഉണ്ട്. ചെക്ക് ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ ഗവേഷണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു സംഘടനയായ ന്യൂറോണ്‍ ഫൗണ്ടേഷന്റെ സ്മരണാര്‍ത്ഥമാണ് ന്യൂറോണ്‍ എന്ന പേര് നല്‍കിയത്. മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന ജലാശയം ഇതുവരെ കണ്ടെത്തിയ ഭൂഗര്‍ഭ താപ തടാകത്തില്‍ വെച്ച് ഏറ്റവും വലുതാണെന്ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു.
2024-ല്‍ അത്യാധുനിക 3ഡി സ്‌കാനറുകളുമായി തടാകത്തിലേക്ക് പോയ ഗവേഷകരുടേതാണ് കണ്ടെത്തല്‍. ‘ചുണ്ണാമ്പുകല്ലില്‍ നിന്ന് ഉയര്‍ന്ന നീരാവി കോളം അനുസരിച്ച്, നൂറ് മീറ്ററിലധികം ആഴത്തിലുള്ള ഒരു അഗാധം കണ്ടെത്താന്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് കഴിഞ്ഞു. ഞങ്ങള്‍ അതിനെ അറ്റ്മോസ് എന്ന് വിളിച്ചു.’ ന്യൂറോണ്‍ അറ്റ്മോസ് എക്സ്പെഡിഷന്റെ തലവന്‍ മാരെക് ഓഡി പ്രസ്താവനയില്‍ പറഞ്ഞു.
”ചുവട്ടില്‍, ശക്തമായ താപ പ്രവാഹവും വിശാലമായ തടാകവും ഞങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തി. ചെക്ക് ശാസ്ത്രത്തിന് ഈ അത്ഭുതകരമായ കണ്ടെത്തല്‍ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിന്, ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണവും കൃത്യമായ അളവുകളും നടത്തേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്.” ഓഡി കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. വിപുലമായ ഹൈഡ്രോജിയോളജിക്കല്‍ ഗവേഷണം തടാകത്തിന്റെ പ്രത്യേകത തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ട്, പ്രാഗിലെ നാഷണല്‍ തിയേറ്ററിന്റെ പ്രധാന ഹാളിനേക്കാള്‍ മൂന്നിരട്ടി വലുതാണ് തടാകം.
