സാധാരണഗതിയില്‍ ടിക്കറ്റെടുത്തില്ലെങ്കില്‍ ട്രെയിന്‍യാത്ര എത്ര ദുരിതമാണ്. പിഴയും തടവുമൊക്കെ ശിക്ഷ നേരിടുന്ന കുറ്റകരമായ കാര്യവുമാണ്. എന്നാല്‍ ടിക്കറ്റും പിഴയുമൊന്നുമില്ലാത്ത ഒരു ട്രെയിന്‍യാത്ര സങ്കല്‍പ്പിച്ചു നോക്കിക്കേ. കര്‍ശനമായ ടിക്കറ്റിംഗ് മാനദണ്ഡങ്ങളുള്ള ഒരു രാജ്യത്ത് അസാധാരണമായ ഒരു ട്രെയിന്‍യാത്ര നല്‍കുന്നത് ഭക്ര-നംഗല്‍ ട്രെയിനാണ്. 75 വര്‍ഷമായി, ഈ ട്രെയിന്‍ യാത്രക്കാരില്‍ നിന്ന് നിരക്ക് ഈടാക്കാതെ ഓടി ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രത്തില്‍ അതുല്യവും പ്രിയപ്പെട്ടതുമായ യാത്രാനുഭവമാക്കി മാറ്റുന്നു.
ചരിത്രത്തില്‍ വേരൂന്നിയ ഒരു യാത്രയാണിത്. 1948-ലാണ് ഭക്ര-നംഗല്‍ ട്രെയിന്‍ അവതരിപ്പിച്ചത്. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയതും പ്രശസ്തവുമായ അണക്കെട്ടുകളിലൊന്നായ ഭക്ര-നംഗല്‍ അണക്കെട്ടിന്റെ നിര്‍മ്മാണത്തില്‍ സഹായിക്കാനായി അവതരിപ്പിച്ച ട്രെയിനായിരുന്നു ഇത്. തൊഴിലാളികളെയും നിര്‍മാണ സാമഗ്രികളും കൊണ്ടുപോകുന്നതിനാണ് ഇത് ആദ്യം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. കാലക്രമേണ, വ്യാവസായിക പൈതൃകത്തില്‍ പ്രദേശവാസികള്‍ക്കും വിനോദസഞ്ചാരികള്‍ക്കുമുള്ള ഒരു യാത്രാ രീതിയായി ഇത് മാറി.
ആദ്യം ‘ആവിഎഞ്ചിനി’ ലാണ് ട്രെയിന്‍ ഓടിയിരുന്നത്, എന്നാല്‍ 1953-ല്‍ അമേരിക്കയില്‍ നിന്ന് ഡീസല്‍ എഞ്ചിനുകള്‍ അവതരിപ്പിച്ചതോടെ ഇത് ഒരു പരിവര്‍ത്തനത്തിന് വിധേയമായി. ആധുനിക നവീകരണങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, വിഭജനത്തിന് മുമ്പ് കറാച്ചിയില്‍ നിര്‍മ്മിച്ച തടി കോച്ചുകള്‍ ഉപയോഗിച്ച് അതിന്റെ കൊളോണിയല്‍ മനോഹാരിത നിലനിര്‍ത്തുന്നു. ഈ വിന്റേജ് വിശദാംശങ്ങള്‍ യാത്രക്കാരെ പഴയ-ലോക റെയില്‍ യാത്രയുടെ ഒരു യുഗത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നു. ഒരു സവാരി എന്നതിലുപരിയായി-ഇത് ചരിത്രത്തിലേക്കുള്ള ഒരു ചുവടുവെപ്പാണ്.
പഞ്ചാബിലെ നംഗലിനും ഹിമാചല്‍ പ്രദേശിലെ ഭക്രയ്ക്കും ഇടയിലുള്ള 13 കിലോമീറ്റര്‍ റൂട്ടില്‍ സത്‌ലജ് നദിയുടെയും ശിവാലിക് കുന്നുകളുടെയും ശാന്തമായ ഭൂപ്രകൃതിയിലൂടെയാണ് ട്രെയിന്‍ സഞ്ചരിക്കുന്നത്. വഴിയില്‍, ഇത് ആറ് സ്റ്റേഷനുകളില്‍ നിര്‍ത്തി മൂന്ന് തുരങ്കങ്ങളിലൂടെ കടന്നുപോകുന്നു, അത് ആശ്വാസകരമായ കാഴ്ചകളും അവിസ്മരണീയമായ അനുഭവവും നല്‍കുന്നു.
ഇന്ത്യന്‍ റെയില്‍വേ നിയന്ത്രിക്കുന്ന മറ്റ് ട്രെയിനുകളില്‍ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ഭക്ര ബിയാസ് മാനേജ്‌മെന്റ് ബോര്‍ഡാണ് (ബിബിഎംബി) ഈ സവിശേഷ സര്‍വീസ് നടത്തുന്നത്. 75 വര്‍ഷത്തിനു ശേഷവും ട്രെയിന്‍ യാത്രാക്കൂലി ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുന്നത് ബോധപൂര്‍വമാണ്. ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര വ്യാവസായിക നേട്ടങ്ങളുടെ പ്രതീകമായി ട്രെയിനിന്റെ പാരമ്പര്യത്തെ ബഹുമാനിക്കാനാണ് ബിബിഎംബി യുടെ തീരുമാനം. എന്നിരുന്നാലും ഇന്ധനചെലവ് ഓരോ മണിക്കൂറിലും 18-20 ലിറ്റര്‍ വീതമാണ്.
ദിവസേന 800-ലധികം യാത്രക്കാര്‍ ഈ ട്രെയിനില്‍ കയറുന്നു. ഭക്ര-നംഗല്‍ അണക്കെട്ടിന്റെയും സമൃദ്ധമായ ശിവാലിക് കുന്നുകളുടെയും എഞ്ചിനീയറിംഗ് വിസ്മയത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്ന വിനോദസഞ്ചാരികള്‍ അസാധാരണമായ ഒരു അനുഭവം ആസ്വദിക്കുമ്പോള്‍, പ്രദേശവാസികള്‍ ഇത് സൗകര്യപ്രദമായ ഒരു സൗജന്യയാത്രാമാര്‍ഗ്ഗമാണ്. ബിബിഎംബി സാമ്പത്തിക തടസ്സങ്ങളില്ലാതെ ഈ ട്രെയിന്‍ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ, ഭൂതകാലത്തെ ജീവനോടെ നിലനിര്‍ത്തുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ഇന്ത്യയുടെ പൈതൃകം പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഏതൊരാള്‍ക്കും, ഭക്രാ-നംഗല്‍ ട്രെയിന്‍ തീര്‍ച്ചയായും സന്ദര്‍ശിക്കേണ്ട ഒന്നാണ്.
