പ്രതിസന്ധി ഘട്ടങ്ങളില് ദേശീയ സുരക്ഷയെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ വന്ശക്തികള് വളരെക്കാലമായി മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന കോട്ടകള് നിര്മ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. റഷ്യയില്, ശീതയുദ്ധകാലം മുതല് ഇത്തരം ഊഹക്കച്ചവടത്തിന് ആക്കം കൂട്ടിയ സൈറ്റുകളില് ഒന്നാണ് യമന്റൗ പര്വതം. ഈ പര്വ്വതത്തിന് കീഴിലാണ് റഷ്യയുടെ ഏറ്റവും നിഗൂഢമായ സൈറ്റുകളിലൊന്ന് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.
ചില റിപ്പോര്ട്ടുകള് സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ഈ സൈറ്റ് റഷ്യയുടെ നേതൃത്വത്തിന് ഒരു ‘ബാക്കപ്പ് ക്യാപിറ്റല്’ ആയി വര്ത്തിക്കുമെന്നാണ്.
ഡബ്ള്യൂ പി ടെക് റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്തതുപോലെ, 1970 കളില് യമന്റൗ സമുച്ചയത്തിന്റെ നിര്മ്മാണം ആരംഭിച്ചു, ബോറിസ് യെല്റ്റ്സിന് പ്രസിഡന്റായിരുന്ന കാലത്ത് സാമ്പത്തിക ബുദ്ധിമുട്ടുകള്ക്കിടയിലും അത് തുടര്ന്നു.
1990-കളുടെ മധ്യത്തിലാണ് അമേരിക്കന് രഹസ്യാന്വേഷണ വിഭാഗം ഇക്കാര്യത്തില് ആദ്യം ആശങ്ക ഉന്നയിച്ചത്, റഷ്യയിലെ രാഷ്ട്രീയ, സൈനിക ഉന്നതര് ഉള്പ്പെടെ 60,000 പേര്ക്ക് ഈ സൗകര്യം ഉള്ക്കൊള്ളാന് കഴിയുമെന്ന് കണക്കാക്കി. തന്ത്രപ്രധാനമായ ഒരു സുരക്ഷിത താവളമായി പ്രവര്ത്തിക്കുന്നതിന് പുറമേ, ഇന്സ്റ്റാളേഷന് ‘ഡെഡ് ഹാന്ഡ്’ സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഭാഗമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
ഈ ഓട്ടോമേറ്റഡ് ആണവ പ്രതിരോധ സംവിധാനം റഷ്യയുടെ കമാന്ഡ് ഇന്ഫ്രാസ്ട്രക്ചറില് വിനാശകരമായ ആക്രമണമുണ്ടായാല് പ്രതികാര ആക്രമണം ഉറപ്പാക്കും. യമന്റൗ ഇന്സ്റ്റാളേഷനെക്കുറിച്ച് ചര്ച്ച ചെയ്യാന് റഷ്യന് അധികാരികള് വിസമ്മതിച്ചെങ്കിലും, മുന് റഷ്യന് പ്രതിരോധ മന്ത്രി മാര്ഷല് ഇഗോര് സെര്ജിയേവ് 1990 കളില് അതിന്റെ അസ്തിത്വം സ്ഥിരീകരിച്ചു.
അതുപോലെ, യുഎസ് സ്ട്രാറ്റജിക് കമാന്ഡിലെ ജനറല് യൂജിന് ഇ. ഹാബിഗര് ഈ സൈറ്റിനെ ‘ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ചതുരശ്ര മീറ്റര് ഭൂഗര്ഭ സൗകര്യങ്ങളുള്ള വളരെ വലിയ സമുച്ചയം’ എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. വ്യാപ്തി ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, യമന്റൗവിലെ കൃത്യമായ പ്രവര്ത്തനവും പ്രവര്ത്തനങ്ങളും വിദേശ നിരീക്ഷകര്ക്ക് ഒരു രഹസ്യമായി തുടരുന്നു. ദേശീയ സുരക്ഷാ ആശങ്കകള് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി ഇന്സ്റ്റാളേഷനെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങള് നല്കാന് റഷ്യയുടെ പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയം സ്ഥിരമായി വിസമ്മതിച്ചു.
ഇത്തരം പദ്ധതികളെക്കുറിച്ച് വിദേശ മാധ്യമങ്ങളെ അറിയിക്കുന്ന രീതി ഉണ്ടായിരുന്നില്ലെന്ന് മുന് പ്രതിരോധ മന്ത്രി ഇഗോര് റോഡിയോനോവ് നേരത്തെ വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു. ഈ രഹസ്യ നയം റഷ്യയുടെ ഏറ്റവും സൂക്ഷ്മമായി സംരക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന സൈനിക രഹസ്യങ്ങളിലൊന്നായി തുടരുമ്പോള് ഒരു സൈറ്റായ യമന്റൗവിന്റെ ഉദ്ദേശ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഊഹാപോഹങ്ങള്ക്ക് ആക്കം കൂട്ടുന്നു.