ലിത്വാനിയയിലെ ക്രൈസിസ് കല്‍നാസിനെക്കുറിച്ച് കേട്ടിട്ടുണ്ടോ? കുരിശുകള്‍ നിറഞ്ഞ കുന്നിനെയാണ് ഈ പേര് അടയാളപ്പെടുത്തുന്നത്. ഇത് നശിപ്പിക്കാന്‍ നിരവധി ശ്രമങ്ങള്‍ നടത്തിയെങ്കിലും അതിനെയെല്ലാം അതിജീവിച്ച ഈ അസാധാരണ തീര്‍ത്ഥാടന കേന്ദ്രം ഭക്തിയുടെ ശക്തമായ സാക്ഷ്യമായി നിലനില്‍ക്കുന്നു. വടക്കന്‍ നഗരമായ സിയൗലിയായിക്ക് പുറത്ത്, ഏകദേശം രണ്ട് നൂറ്റാണ്ടുകളായി ഇവിടെ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന ആയിരക്കണക്കിന് ലോഹവും മരവുമായ കുരിശുകളാണ് ഇതിന്റെ പ്രത്യേകത.
ഈ കുരിശിന്റെ കുന്നിന്റെ കൃത്യമായ ഉത്ഭവം ഒരു രഹസ്യമായി തുടരുന്നു. 1850 മുതലാണ് രേഖാമൂലമുള്ള പരാമര്‍ശം. എന്നിരുന്നാലും ഐതിഹ്യങ്ങളും കെട്ടുകഥകളും ഹില്‍ ഓഫ് ക്രോസിന്റെ ചരിത്രത്തിന് നിറം പകരുന്നു. 1831-ലും പിന്നീട് 1863-ലും റഷ്യയിലെ സാര്‍ ഭരണകൂടത്തിനെതിരായ കലാപത്തിന് ഇരയായി മരിച്ചവര്‍ക്കായി ബന്ധുക്കള്‍ സ്ഥാപിച്ചതാണെന്നാണ് വിശ്വാസം. കലാപം നടത്തിയ പലരെയും കാണാതായി. അവരെ കൊന്ന് ഈ കുന്നില്‍ കുഴിച്ചിട്ടതായിട്ടാണ് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നത്.
അവരുടെ ശവകുടീരം ഉണ്ടെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന സ്ഥലത്ത് ബന്ധുക്കള്‍ സ്ഥാപിച്ചതാണ് കുരിശെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. മറ്റൊരു കഥ പത്തൊന്‍പതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തില്‍ കുരിശുകള്‍ ഉയര്‍ന്നുവന്നതായുള്ള വിശ്വാസമാണ്. കന്യാമറിയം കുഞ്ഞ് യേശുവിനെ പിടിച്ച് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ഈ വിശുദ്ധ സ്ഥലം കുരിശുകൊണ്ടു മൂടാന്‍ വിശ്വാസികളോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. അതനുസരിച്ചാണ് കുരിശ് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതെന്നും വിശ്വസിക്കുന്നു. ഇതിപ്പോള്‍ യുനെസ്‌കോയുടെ പൈതൃകപട്ടികയില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
പല തവണ സോവിയറ്റ് കാലഘട്ടത്തില്‍ കുന്ന് നശിപ്പിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചു. 1961 ഏപ്രിലില്‍, മുഴുവന്‍ സ്ഥലവും ബുള്‍ഡോസര്‍ ചെയ്ത് അധികാരികള്‍ കത്തിച്ചു. കുരിശിന്റെ കുന്ന് നാല് തവണ കൂടി നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടെങ്കിലും, ഓരോ തവണയും ഇരുട്ടിന്റെ മറവില്‍ പ്രദേശം ധിക്കാരപൂര്‍വ്വം പുനര്‍നിര്‍മിച്ചുകൊണ്ട് പ്രദേശവാസികള്‍ രാഷ്ട്രീയ അപകടത്തെ അപകടത്തിലാക്കി. സൈറ്റ് പരിപാലിക്കാന്‍ വിവിധ സംഘടനകളും വ്യക്തിഗത സന്നദ്ധപ്രവര്‍ത്തകരും രംഗത്തുണ്ട്.
