സഞ്ജയ് ലീല ബൻസാലിയുടെ സിനിമകളുടെ സെറ്റുകൾ അവയുടെ ഗാംഭീര്യവും ചെലവും കൊണ്ട് എപ്പോഴും വാർത്തകളിൽ ഇടം നേടാറുണ്ട്.
ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമകളിലും കോടിക്കണക്കിന് ചെലവിൽ നിരവധി വലിയ സെറ്റുകളും ഒരുക്കാറുണ്ട്. എസ്.എസ്. രാജമൗലിയുടെ ‘ബാഹുബലി’യുടെ സെറ്റും ഗംഭീരവും ചെലവേറിയതുമായിരുന്നു.
ഇന്ത്യൻ സിനിമയുടെ ഉദയം മുതൽ ചെലവേറിയതും ഗംഭീരവുമായ സെറ്റുകളുടെ നിർമ്മാണം നടന്നുവരുന്നു. ഏകദേശം 65 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്, ‘മുഗൾ-ഇ-അസം’ നിർമ്മിക്കുമ്പോൾ, ഒരു ഗാനം മാത്രം ചിത്രീകരിക്കാൻ ലക്ഷക്കണക്കിന് രൂപ ചെലവഴിച്ച് ഒരു ശീഷ് മഹൽ (കണ്ണാടികള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ക്രിസ്റ്റല്‍ കൊണ്ട് ഉണ്ടാക്കിയ കൊട്ടാരം) നിർമ്മിച്ചു. അന്നത്തെ ലക്ഷങ്ങള്‍ ഇന്ന് കോടികളാണെന്ന് ഓര്‍ക്കുക. ഈ കൊട്ടാരത്തിന്റെ നിർമ്മാണത്തിന്റെ കഥയും ആ കാലഘട്ടവും നമുക്ക് പരിചയപ്പെടാം.
ശീഷ് മഹൽ നിർമ്മാണവും ഗാനത്തിന്റെ ചിത്രീകരണവും
1960-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ‘മുഗൾ-ഇ-അസം’ എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ നിർമ്മാണത്തിന് 14 വർഷമെടുത്തു. ചിത്രത്തിലെ ഒരു ഗാനത്തിന്റെ സെറ്റ് നിർമ്മിക്കാൻ രണ്ട് വർഷവും. ‘ജബ് പ്യാർ കിയാ തോ ദർണ ക്യാ’ എന്ന ഗാനമായിരുന്നു അത്. നടി മധുബാല ഈ ഗാനത്തിൽ നൃത്തം ചെയ്യുമ്പോൾ, കൊട്ടാരത്തിൽ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന എല്ലാ കണ്ണാടികളിലും അവർ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു. പക്ഷേ അത് ചിത്രീകരിക്കുന്നത് അ‍ത്ര എളുപ്പമായിരുന്നില്ല. ഒരു ഘട്ടത്തിൽ, ഈ രംഗം സൃഷ്ടിക്കുന്നത് അസാധ്യമാണെന്ന നിലയിലെത്തി കാര്യങ്ങള്‍.
ഹോളിവുഡിൽ നിന്നും വിദഗ്ധരെ വിളിച്ചുവരുത്തി, പക്ഷേ അവരും വിസമ്മതിച്ചു. 15 ലക്ഷം രൂപയ്ക്ക് നിർമ്മിച്ച ശീഷ് മഹൽ പൊളിക്കുന്ന ഘട്ടത്തിലെത്തി, പക്ഷേ പിന്നീട് ഛായാഗ്രാഹകൻ ആർ.ഡി. മാത്തൂർ ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തി. ക്യാമറ സ്ഥാപിച്ചയുടനെ അതിന്റെ വെളിച്ചം കണ്ണാടികളിൽ പതിക്കും. ഇത് തടയാൻ റിഫ്ലക്ടറുകൾ സ്ഥാപിച്ചിരുന്നു, പക്ഷേ വെളിച്ചം അവയിൽ പതിക്കുമ്പോൾ കണ്ണുകൾ അന്ധാളിക്കുകയും ഷൂട്ടിംഗ് ബുദ്ധിമുട്ടാകുകയും ചെയ്യും. മാത്തൂർ തന്റെ ക്യാമറ ഉപയോഗിച്ച് സെറ്റിൽ വെളിച്ചം തട്ടുന്ന ഒരു മൂല കണ്ടെത്തി. അവിടെ നിന്ന് ഒരു പ്രതിഫലനവും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. പിന്നെ മധുബാല അനാർക്കലിയുടെ വേഷം ധരിച്ച് വർണ്ണാഭമായ കണ്ണാടികളിൽ കറങ്ങുന്നത് കണ്ടു, ഇത് ഹിന്ദി സിനിമയിലെ ഒരു ഐക്കണിക് രംഗമായി മാറി.
ചിത്രം നിർമ്മിച്ചത് 1.5 കോടി രൂപയ്ക്ക്
ഒരു ഗാനത്തിന്റെ സെറ്റ് തയ്യാറാക്കാൻ 15 ലക്ഷം രൂപ ചെലവഴിച്ചപ്പോൾ, ചിത്രത്തിന്റെ ബജറ്റ് കോടികളിൽ ആയിരിക്കുന്നത് സ്വാഭാവികം. ബോളിവുഡിലെ ഏറ്റവും ചെലവേറിയ ചിത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു ഈ സിനിമ. ചിത്രത്തിലെ അഭിനേതാക്കൾ ധരിച്ചിരുന്ന എല്ലാ വസ്ത്രങ്ങളും ഡൽഹിയിൽ തുന്നിച്ചേർത്തതും സൂറത്തിൽ ചിത്രപ്പണകള്‍ ചെയ്തതുമാണ്. ഹൈദരാബാദിൽ ആഭരണങ്ങളും, രാജസ്ഥാനിൽ ആയുധങ്ങളും, ആഗ്രയിൽ ചെരിപ്പുകളും നിർമ്മിച്ചു. 2000 ഒട്ടകങ്ങളും 4000 കുതിരകളും സിനിമയിൽ ഉപയോഗിച്ചു. ഇതെല്ലാം കാരണം, ചിത്രത്തിന്റെ ബജറ്റ് 1.5 കോടി രൂപയിലെത്തി.
ചിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ചെലവേറിയ ഗാനം
‘മുഗൾ-ഇ-അസം’ എന്ന ചിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ചെലവേറിയ ഗാനം ‘പ്യാർ കിയാ തോ ദർണ ക്യാ’ ആണ്. സംവിധായകന്റെ അംഗീകാരം ലഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് ഈ ഗാനം 105 തവണ മാറ്റി എഴുതിയിരുന്നു. മിക്സിംഗ് സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ലാതിരുന്ന അക്കാലത്ത്, പാട്ടിൽ അനുനാദം കൊണ്ടുവരുന്നതിനായി സംഗീതസംവിധായകന്‍ നൗഷാദ് സ്റ്റുഡിയോയിലെ വാഷ്‌റൂമിലാണ് ലതാ മങ്കേഷ്‌കറിനൊപ്പം ഗാനം റെക്കോർഡുചെയ്‌തത്.
