രാജസ്ഥാനിലെ മഹാറാണിമാര്‍ അവരുടെ സൗന്ദര്യത്തിനും ചാരുതയ്ക്കും പേരുകേട്ടവരാണ്, പരമ്പരാഗത ഇന്ത്യന്‍ വസ്ത്രമായ സാരിയുടെ രക്ഷാധികാരികളായി കൂടി അവരെ കണക്കാക്കാം. വെറുമൊരു വസ്ത്രത്തിനപ്പുറത്ത് അത് പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും പദവിയുടെയും അഭിരുചിയുടെയുമൊക്കെ പ്രതീകമാക്കി രാജകുടുംബങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ഈ സ്ത്രീകള്‍ സാരിയെ മാറ്റി. സാരിയെ അതിന്റെ അതിമനോഹരമായ രൂപത്തില്‍ സംരക്ഷിക്കുന്നതിലും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലും ഇവര്‍ പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ജയ്പ്പൂരിലെ മഹാറാണി ഗായത്രി ദേവി സാരിയെ സാംസ്‌ക്കാരിക വസ്ത്രമാക്കി ഉയര്‍ത്തുന്നതില്‍ വലിയ പങ്കു വഹിച്ചയാളാണ്. തന്റെ രാഷ്ട്രീയ ബുദ്ധിയും ജീവകാരുണ്യ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും കൂടാതെ സാരിയോടുള്ള ആഴമായ വാത്സല്യത്തിനും പേരുകേട്ട ആളായിരുന്ന ഗായത്രീദേവി.ഗായത്രി ദേവിയുടെ സാരിയോടുള്ള ഇഷ്ടം അവര്‍ക്ക് കേവലം ഫാഷന്റെ വിഷയം മാത്രമായിരുന്നില്ല. ഇന്ത്യയുടെ സാംസ്‌കാരിക പൈതൃകവുമായുള്ള അഗാധമായ ബന്ധത്തിന്റെ പ്രതിഫലനം കൂടിയയായിരുന്നു. രാജ്യത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത കരകൗശലവിദ്യ പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്ന കൈകൊണ്ട് നെയ്ത സാരികളായിരുന്നു അവര്‍ പ്രധാനമായും ധരിച്ചിരുന്നത്. ഇതിനൊപ്പം സങ്കീര്‍ണ്ണമായ എംബ്രോയ്ഡറിയും അലങ്കാരങ്ങളും കൊണ്ട് അലങ്കരിച്ച സില്‍ക്ക്, ഷിഫോണ്‍ സാരികളും ഇഷ്ടമായിരുന്നു.
മഹാറാണി ഗായത്രി ദേവിയുടെ സാരികള്‍ അവരുടെ കാലാതീതമായ ചാരുതയ്ക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്, പരമ്പരാഗത കരകൗശലത്തിന്റെയും സമകാലിക സൗന്ദര്യശാസ്ത്രത്തിന്റെയും ഊഷ്മളമായ നിറങ്ങളുടെയും സമ്പൂര്‍ണ്ണ സംയോജനമായിരുന്നു അവയോരോന്നും. അവര്‍ സാരികള്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് പലപ്പോഴും ഒരു സ്‌റ്റൈല്‍ പ്രസ്താവനയായി മാറി. പുഷ്പങ്ങളുടെയും പക്ഷികളുടെയും രൂപങ്ങള്‍ വരുന്ന പാര്‍സി ഗാര എംബ്രോയ്ഡറി അവര്‍ക്ക് ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ടവയില്‍ ഒന്നായിരുന്നു. ഗായത്രി ദേവിയുടെ ഡ്രാപ്പിംഗ് ശൈലി അവരുടെ സാരി തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് പോലെ തന്നെ വ്യത്യസ്തമായിരുന്നു. വ്യതിരിക്തമായ ഒമ്പത് യാര്‍ഡ് ശൈലിയില്‍ സാരി പൊതിയുന്നത് ഉള്‍പ്പെടുന്ന പരമ്പരാഗത മഹാരാഷ്ട്രന്‍ നൗവാരി ഡ്രേപ്പാണ് അവള്‍ ഇഷ്ടപ്പെട്ടത്. ഈ ഡ്രാപ്പിംഗ് ശൈലി അവളുടെ രാജകീയ പ്രഭാവലയം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല, വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന ഇന്ത്യന്‍ സാംസ്‌കാരിക പാരമ്പര്യങ്ങള്‍ക്കുള്ള അവരുടെ പിന്തുണയെ ഊന്നിപ്പറയുകയും ചെയ്തു.
സാരിയെ ഏറെ പ്രണയിച്ച രാജസ്ഥാനിലെ റാണിമാരുടെ അലമാര ഇന്ത്യയുടെ വിവിധ പ്രദേശങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള കൈകൊണ്ട് നെയ്ത സാരികളുടെ ഒരു കലവറയായിരുന്നു. അതിലെ ഓരോ സാരികള്‍ക്കും അതിലെ കരകൗശല വിദ്യയ്ക്കും ഓരോ കഥകള്‍ വീതം പറയാനുണ്ടായിരുന്നു. രാജകീയ ചടങ്ങുകള്‍, സാമൂഹിക പരിപാടികള്‍, അന്തര്‍ദേശീയ സമ്മേളനങ്ങള്‍ എന്നിവയില്‍ പങ്കെടുക്കുമ്പോള്‍, മഹാറാണി ഗായത്രി ദേവി ലളിതവും സുന്ദരവും പരിഷ്‌കൃതവുമായ സാരികള്‍ തെരഞ്ഞെടുത്തു. ഈ സാരികള്‍ പലപ്പോഴും ബന്ധാനി, ലെഹാരിയ, കോട്ട ഡോറിയ തുടങ്ങിയ രാജസ്ഥാനി ഡിസൈനുകള്‍ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. സാരിയോടുള്ള വ്യക്തിപരമായ ഇവരുടെ അടുപ്പം രാജസ്ഥാനിലെ കൈത്തറി, തുണി വ്യവസായങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും തന്റേതായ പങ്ക് വഹിക്കാന്‍ കാരണമായി. പ്രാദേശിക നെയ്ത്തുകാരുമായി സജീവമായി ഇടപഴകുകയും പരമ്പരാഗതമായ കൈത്തറി കലയെ സംരക്ഷിക്കുന്ന അനേകം പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ചെയ്യാനും കാരണമായി.
പ്രദേശത്തെ പല പരമ്പരാഗത നെയ്ത്തു വിദ്യകളുടെ പുനരുജ്ജീവനത്തിനും കാരണമായി.മഹാറാണിമാരുടെ സാരിയോടുള്ള ഇഷ്ടത്തിന്റെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ സവിശേഷതകളിലൊന്ന് അവര്‍ സാരികള്‍ ഉടുക്കുന്ന രീതിയാണ്. രാജസ്ഥാനിലെ രാജകീയ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് അവരുടെ സാരി ഉടുക്കുന്ന ഒരു വ്യതിരിക്തമായ ശൈലിയുണ്ട്, വിപുലമായ പ്ലീറ്റുകളും അതുല്യമായ ഞൊറി ക്രമീകരണങ്ങളും. ഓരോന്നും അവരുടെ വ്യക്തിത്വത്തെയും തലയെടുപ്പിനെയും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ദൃശ്യാനുഭവമാക്കി.
പരിപാടിയുടെ പ്രാധാന്യമനുസരിച്ച് സാരികള്‍ തിരഞ്ഞെടുത്തിരുന്നത്. ഔപചാരിക ചടങ്ങുകള്‍ക്കും മഹത്തായ ആഘോഷങ്ങള്‍ക്കും കനത്ത എംബ്രോയ്ഡറിയാല്‍ സമൃദ്ധമായ സില്‍ക്ക് സാരികള്‍ തിരഞ്ഞെടുത്തു. സാധാരണ അവസരങ്ങളില്‍ ചെറിയതും എന്നാല്‍ മനോഹരവുമായ അലങ്കാരങ്ങള്‍ കൊണ്ട് സമ്പന്നമായ ഷിഫോണ്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ജോര്‍ജറ്റ് പോലെയുള്ള കനംകുറഞ്ഞ തുണിത്തരങ്ങള്‍ തിരഞ്ഞെടുത്തു. സാരിയോടുള്ള ഇഷ്ടം രാജസ്ഥാന്റെ സമ്പന്നമായ സാംസ്‌കാരിക പൈതൃകം സംരക്ഷിക്കുക മാത്രമല്ല, കരകൗശല തൊഴിലാളികളുടെ ഉപജീവനമാര്‍ഗത്തിനും സംഭാവന നല്‍കുന്നതായിരുന്നു.
